به گزارش مجله نجم
بیش از 400 میلیون سال پیش، سنگ های داغ برخاسته از گوشته زمین، پوسته را در مغولستان از هم جدا کردند و اقیانوسی را ایجاد کردند که 115 میلیون سال دوام آورد.
تاریخ زمین‌شناسی این اقیانوس ممکن است به محققان کمک کند تا چرخه‌های ویلسون یا فرآیندی را که طی آن ابرقاره‌ها شکسته می‌شوند و به هم می‌رسند، درک کنند. یکی از نویسندگان این مطالعه گفت که این فرآیندها کند و گسترده هستند و کمتر از یک اینچ در سال پیشرفت می کنند. دانیل پاستور-گالان، زمین شناس در شورای ملی تحقیقات اسپانیا در مادرید.
پاستور گالان به لایو ساینس گفت: «این به ما در مورد فرآیندهایی در زمین می‌گوید که درک آنها آسان نیست، و همچنین دیدن آنها آسان نیست.
زمین شناسان می توانند تجزیه آخرین ابرقاره را با دقت نسبتاً دقیقی بازسازی کنند، پانگه آ250 میلیون سال پیش اما قبل از آن، مدل‌سازی دقیق نحوه تعامل گوشته و پوسته دشوار بود.
در یک مطالعه جدید، محققان به سنگ های آتشفشانی در شمال غربی مغولستان از دوره دونین (419 تا 359 میلیون سال پیش) علاقه مند شدند.
مربوط: یک ناهنجاری جاذبه، ارتفاعی سه برابر بلندترین ساختمان جهان را نشان می دهد
دوره دونین “عصر ماهی” بود، زمانی که ماهی ها بر اقیانوس ها تسلط داشتند و گیاهان روی خشکی شروع به گسترش کردند. در آن زمان، دو قاره اصلی، لارنتیا و گندوانا، و همچنین قاره‌های کوچکی طولانی وجود داشت که در نهایت به آسیای کنونی تبدیل شد. این قاره های کوچک به تدریج با یکدیگر برخورد کردند و در فرآیندی به نام برافزایش ادغام شدند.
محققان در سال 2019 کار میدانی را در شمال غربی مغولستان، جایی که سنگ‌های ناشی از این برخوردهای قاره‌ساز روی سطح ظاهر می‌شوند، برای مطالعه سن و شیمی لایه‌های سنگی باستانی آغاز کردند. آنها دریافتند که بین 410 تا 415 میلیون سال پیش، اقیانوسی به نام اقیانوس مغول-اخوتسک در این منطقه باز شد. شیمی سنگ‌های آتشفشانی که این شکاف را همراهی می‌کردند، وجود یک ستون گوشته را نشان داد – جریانی از سنگ گوشته‌ای شناور و داغ.
نویسنده اصلی این مطالعه می‌گوید: «توده‌های گوشته معمولاً در اولین مرحله از چرخه ویلسون نقش دارند: تجزیه قاره‌ها و باز شدن اقیانوسی مانند اقیانوس اطلس». مینگشوآی ژویک استاد زمین شناسی و ژئوفیزیک در آکادمی علوم چین به Live Science گفت:
در بسیاری از موارد، این اتفاق در وسط یک قطعه جامد از قاره رخ می دهد و آن را از هم می پاشد. اما در این مورد، زمین شناسی بسیار پیچیده است، زیرا ستون در حال پاره کردن پوسته ای بود که قبلاً از طریق برافزایش به هم رسیده بود. به گفته ژو، نقاط ضعیف بین قاره های کوچک برافزایش، همراه با ستون، ممکن است به شکل گیری اقیانوس کمک کرده باشد. محققان یافته های خود را در 16 می در این مجله منتشر کردند نامه های تحقیقاتی ژئوفیزیک.
پاستور گالان گفت که اقیانوس در همان جایی که باز شد بسته شد، یک الگوی رایج در چرخه زندگی اقیانوس ها، اما محققان در این مطالعه تنها به تصویری از دهانه اقیانوس نگاه کردند.
پاستور گالان گفت: «خوب این است که نقطه داغ نسبتاً پایدار است، بنابراین میلیون‌ها سال در همان مکان باقی می‌ماند. همانطور که قاره ها در پوسته زمین در بالای نقطه داغ گوشته حرکت می کنند، نقطه داغ سنگ های آتشفشانی و مواد شیمیایی ظاهری را پشت سر می گذارد. او گفت که این به محققان کمک می کند تا حرکت صفحات را در طول هزاران سال ردیابی کنند.
پاستور گالان گفت: آسیا دیگر ریزقاره‌های جدیدی را جمع نمی‌کند، اما تشکیل اقیانوس مغولستان-اوخوتسک احتمالاً شبیه آنچه امروز در دریای سرخ می‌بینیم بود، جایی که پوسته آن حدود 0.4 اینچ (1 سانتی‌متر) در سال گسترش می‌یابد. دریای سرخ بخشی از شکاف قاره‌ای بزرگ‌تر است که می‌تواند طی ده‌ها میلیون سال اقیانوسی کاملاً جدید در شرق آفریقا ایجاد کند، اگرچه زمین‌شناسان هنوز نمی‌دانند که آیا نیروهای قاره‌ای دیگر مانع از باز شدن کامل این اقیانوس خواهند شد یا خیر. مجله EOS.
ژو و همکارانش اکنون قصد دارند از داده های خود برای ایجاد مدل های کامپیوتری برای توصیف بهتر تکتونیک پیچیده اقیانوس دونین باستانی استفاده کنند.
